Historie

Hoe het begon

Eerst nemen we u mee terug in de historie van de Curtiss P-40 Kittyhawk.
Dit toestel vloog voor het eerst in 1938 en steeg op in de stad Buffalo, New York.

Wie had toen kunnen weten dat dit het begin was van de bouw van bijna veertienduizend exemplaren? Toestellen die op alle fronten van de naderende Tweede Wereldoorlog zouden worden ingezet. Toestellen die in meer dan twintig landen zouden dienen.

De iconische haaienbek

De Curtiss P-40 was de ruggengraat van de geallieerde luchtstrijdkrachten wereldwijd. Een ruggengraat die vele malen steviger was dan de alom geprezen Supermarine Spitfire en de P-51 Mustang. De Sovjets gebruikten ze aan het Oostfront. De Britten gebruikten de gevreesde vuurkracht van de P-40 in Noord-Afrika. En de Amerikanen zelf? Die gebruikten de Curtiss P-40 vooral in het verre Oosten. Het meest bekende voorbeeld daarvan kent u vast: het Flying Tigers Squadron. De vliegers schilderden de iconische haaienbek op de toestellen en vochten hiermee tegen de Japanse bezetters. Bent u iets minder bekend in de wereld van de historische vliegtuigen? Dan zeggen wij: ‘de aanval op Pearl Harbor’ en u weet genoeg. Bij deze aanval op 7 december 1941 werden alleen maar Curtiss P-40 toestellen ingezet.

Zeldzame verschijning

Geen enkel ander jachtvliegtuig uit deze periode is zo breed, wereldwijd en veelzijdig ingezet als de Curtiss P-40. Toch is het toestel een zeldzame verschijning op Airshows en in de verschillende musea in Europa. Vaak zijn de spotlights op andere toestellen gericht en wij weten wel waarom. We leggen het u graag uit.

Onder het tapijt

De P-40 werd ingezet aan fronten waar nauwelijks media en pers aanwezig was. Je zag het toestel vaak vlák achter en boven het slagveld ter ondersteuning van de grondtroepen. Hoe anders was dit met de P-51 Mustang of de P-47 Thunderbolt. De ondersteuning van grondtroepen was uit nood geboren. Met haar Allison-motor, met slechts een enkele “supercharger” en het klassieke vleugelprofiel, was ze in het luchtgevecht op grotere hoogten niet opgewassen tegen de modernere vliegtuigen. De successen die wél werden geboekt waren met name successen aan het Oostfront. Maar deze successen verdwenen na de oorlog snel onder het tapijt. Dat gebeurde aan beide kanten van het IJzeren Gordijn en wel met een reden: het begin van de Koude Oorlog.

De Curtiss in Nederlandse dienst

De Curtiss P-40 werd van 1942 tot 1949 ingezet als jachtvliegtuig, escortejager en jachtbommenwerper bij de Nederlandse krijgsmacht.     

Proefvlucht in 1942

Het 17th Pursuit Squadron van de US Army Air Force was op Oost Java gestationeerd op vliegveld Ngoro. Op 22 februari vertrokken twee schepen met P-40’s vanuit Perth. Bestemming: RAF en de ML-KNIL (Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlandse Indisch Leger). Eén ervan, de Langley werd tot zinken gebracht door twee opeenvolgende Japanse aanvallen. Het tweede schip The Seawitch bereikte wel zijn bestemming. De ladingen met de P-40’s werden voor assemblage per trein verstuurd naar twee vliegvelden. Op 7 maart 1942, een dag voor de capitulatie, gingen de eerste P-40E toestellen de lucht in voor proefvluchten. Helaas was de opmars van het Japanse leger niet voldoende te vertragen. Hierdoor vluchtten de vliegklare vliegtuigen naar Australië. Daar werd opdracht gegeven om de overige toestellen te vernietigen.

Verkenningsmissies en ondersteuning

Kort daarna werd de RNMFS, Royal Netherlands Militaire Flying School, in Jackson Mississippi opgericht. Hier werden uitsluitend piloten van de ML-KNIL opgeleid. 55 vliegers werden opgeleid en het overgrote deel hiervan werd naar Australië gestuurd. Na het voltooien van een operationeel converse, werd het 120ste Squadron van de ML-KNIL opgericht. Doel van dit Squadron was de integratie in de Royal Australian Air Force (RAAF) mogelijk te maken Deze gevechtsgroep van Nederlandse militaire vliegers en ondersteunend personeel, maakte onderdeel uit van de RAAF en opereerde vanuit Nieuw-Guinea. Doel: het uitvoeren van verkenningsmissies en het ondersteunen van grondtroepen in de strijd tegen Japan. Voor dit doel waren initieel 24 P-40’s van de N-variant beschikbaar.

Eerste operationele missies

De eerste operationele missies met de Curtiss P-40 werden uitgevoerd in de zomer van 1944. De omstandigheden waren taai zowel voor mens als materieel. Op het moment dat de Japanners zich overgaven waren er nog 34 P-40’s actief. Die werden na de oorlog ingezet bij het ondersteunen van de Politionele Acties tot 1949. Enorme slijtage en het gebrek aan reserveonderdelen zorgden uiteindelijk voor de uitdiensttreding van de P-40’s.

Onze kist

Ons toestel heeft geen verleden bij de ML-KNIL of de Netherlands East Indies Air Force (NEIAF). Ons toestel, ons ja want wat zijn we daar trots op, is door de Sovjet-Unie aan het Oostfront ingezet als jager en bommenwerper. Samen met enkele andere exemplaren is het toestel eind jaren negentig door experts uit de bossen van het Russische Moermansk getakeld en naar Nieuw-Zeeland vervoerd. Jarenlang zijn verschillende onderdelen verzameld. In 2020 hebben we de eerste stap van onze droom werkelijkheid gemaakt: we hebben de White-25 aangekocht. Waar White-25 voor staat? Het is het nummer waaronder het bij de Sovjet Luchtmacht (USSR) dienst deed.

Interessante weetjes

20

Curtiss P-40

Van de P-40 zijn totaal 13.738 toestellen geproduceerd tot november 1944 in de Curtiss fabriek te Buffalo, New York.

Wist u dat er vandaag de dag nog ongeveer 20 P-40’s in verschillende versies luchtwaardig zijn?

Daarnaast staan er nog zo’n 80 exemplaren in musea over de hele wereld en wachten een aantal hiervan op restauratie.

76

Super Marine Spitfire

Als u dit vergelijkt met bijvoorbeeld de Super Marine Spitfire, daar zijn er nog 199 van in de wereld.

76 stuks hiervan zijn luchtwaardig, 65 stuks staan in musea en 58 stuks staan opgeslagen of worden gerestaureerd.

150

P-51 Mustang

Van de P-51 Mustang zijn er ongeveer 15.000 geproduceerd waarvan ruim 8.000 stuks de beroemde D-versie betrof.

Vandaag de dag zijn er nog 150 stuks die luchtwaardig zijn, in musea staan of gerestaureerd worden.